Mark Cuban: Từ cậu bé nghèo thành 'cá mập' tỷ phú

Sinh năm 1958, Mark Cuban là nhà đầu tư ngôi sao của chương trình thực tế “Shark Tank” của đài ABC (Mỹ). Ông sinh ra và lớn lên tại Pittsburgh, bang Pennsylvania trong một gia đình nhập cư từ Nga.

Xuất thân trong gia đình lao động nghèo

“Tôi lớn lên trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động”, Cuban nói trong một cuộc phỏng vấn. Cha ông làm công việc bọc ghế ôtô còn mẹ làm các công việc lặt vặt kiếm tiền.

Mark Cuban năm 25 tuổi. Ảnh: TheKongBlog.com.

Khi còn là thiếu niên, Cuban thường kiếm tiền bằng cách gõ cửa từng nhà để bán những món đồ lặt vặt. Ông luôn làm việc chăm chỉ. Vào kỳ nghỉ đông hoặc nghỉ hè, khi bạn bè cùng trang lứa đi chơi, du lịch thì ông vẫn làm thêm cần mẫn để kiếm từng đồng.

“Nhiều người nghĩ rằng có thể tôi sẽ làm việc tại một nhà máy nào đó. Nhưng mẹ muốn tôi học một nghề gì đó vì lo lắng cho tương lai của tôi”, Cuban nói. “Chẳng ai hy vọng gì nhiều vào tôi cả”.

Dù nghe theo lời khuyên của mẹ, sự nghiệp học nghề của Cuban khá lận đận. Bắt đầu học nghề thợ mộc, ông nhanh chóng nhận ra mình không có năng khiếu. Sau khi chuyển sang làm đầu bếp nấu đồ ăn nhanh, ông phải bốc ăn thử mới biết thực phẩm chính hay chưa. Còn khi làm bồi bàn, ông cũng phải vật lộn để mở nút chai rượu vang.

Làm thuê bất thành, quyết tâm khởi nghiệp

Bằng tiền làm thêm, Cuban tự nộp học phí và trang trải sinh hoạt trong quá trình học đại học Indiana. Sau khi tốt nghiệp ngành quản trị kinh doanh vào năm 1981 và đi làm thuê không lâu, Cuban quyết định tự thành lập công ty.

“Sau khi từ bỏ hoặc bị đuổi khỏi 3 công việc liên tiếp, tôi nhận ra rằng đã đến lúc phải tự thành lập công ty của riêng mình”, Cuban nói. "Khi đó tôi chẳng có gì cả, vì vậy cũng chẳng có gì để mất. Điều đó khiến tôi nỗ lực hết mình”.

Khi làm công việc đầu tiên có dùng đến công nghệ, Cuban nhận ra mình vô cùng yêu thích công nghệ. “Tôi đã tự học lập trình và học liên tiếp trong nhiều giờ mà không cần nghỉ ngơi bởi tôi thực sự yêu thích và dành nhiều tập trung cho nó. Đó cũng là khi tôi nhận ra mình thực sự giỏi lĩnh vực này”.

Mark Cuban khởi nghiệp với công ty dịch vụ máy tính MicroSolutions. Ảnh: Business Insider.

Cuban khởi nghiệp bằng việc thành lập công ty máy tính tích hợp hệ thống MicroSolutions chuyên lắp đặt mạng LAN cho các doanh nghiệp công nghệ tại địa phương. Ông nhận định rằng việc truyền tải dữ liệu qua ổ cứng từ máy tính này sang máy khác sẽ sớm bị thay thế bằng hệ thống kết nối mạng.

Ông thu hút khách hàng bằng việc cung cấp dịch vụ 24/24. Bí quyết thành công của ông là “luôn nói có với khách hàng”. Khi khách hàng có yêu cầu, ông luôn nói là có thể làm được rồi sau đó đi thuê công ty khác làm.

MicroSolutions nhanh chóng phát triển và có doanh thu hàng năm lên tới 30 triệu USD. Năm 1990, Cuban bán công ty cho CompuServe với giá 30 triệu USD và “bỏ túi” 2 triệu USD. Đây là nền tảng đầu tiên mở ra nhiều thương vụ thành công sau này của Cuban.

5 năm sau đó, Cuban cùng một người bạn Todd Wagner cho ra đời AudioNet - sau này trở thành Broadcast.net, ban đầu là để phục vụ mục đích nghe chương trình thể thao của trường đại học Indiana ngay tại quê nhà mình ở Texas.

Thời điểm đó, các trận đấu bóng rổ nhỏ chỉ được các đài phát thanh địa phương tường thuật mà không phải ở đâu cũng bắt được sóng của các đài này. Ông nảy ra ý tưởng thông qua mạng Internet để nghe tường thuật trực tiếp các trận đấu. “Vào năm 1995, dịch vụ streaming chưa tồn tại”.

Ý tưởng này khi đó bị xem là “điên rồ” nhưng Cuban vẫn thuyết phục được vài trăm người làm việc cho mình, trong đó chủ yếu là họ hàng và bạn bè mê bóng rổ. Khi đó, vì không đủ tiền trả cho 300 nhân viên, Cuban cam kết trả bằng cổ phiếu công ty dù khi đó Broadcast.com chưa niêm yết.

Ngày hưởng “trái ngọt” cuối cùng cũng đến khi vào tháng 4/2000, Cuban bán startup này cho Yahoo với giá 5,7 tỷ USD, chỉ vài tháng sau khi niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Giám khảo Shark Tank nổi tiếng

Mark Cuban được biết đến nhiều với vai trò là giám khảo - một trong những nhà đầu tư thành công nhất của chương trình thực tế Shark Tank của đài ABC - kết nối các doanh nhân khởi nghiệp sáng tạo với các nhà đầu tư mạo hiểm (shark – cá mập). Đây là chương trình có tỷ suất người xem cao nhất vào tối thứ 6 tại Mỹ với đối tượng khán giả trong độ tuổi 18-49.

Theo Forbes, hiện Cuban sở hữu tài sản khoảng 3,3 tỷ USD. Ông cũng là chủ nhân của đội bóng rổ NBA Dallas Mavericks sau thương vụ chấn động trị giá 280 triệu USD làng thể thao Mỹ. Ông cũng là chủ của một tập đoàn chuyên kinh doanh trong lĩnh vực giải trí và truyền thông. Hệ thống 58 rạp chiếu bóng mang tên Landmark Theather của Cuban thuộc loại lớn nhất ở Mỹ.

Cuban trở thành một trong những “người phát ngôn” của giới doanh nhân tự thân với nhiều lời khuyên và chia sẻ kinh nghiệm quý báu cho lớp trẻ.

"Tôi yêu kinh doanh bởi nó giúp quốc gia này phát triển. Nếu tôi có thể phát triển một công ty, tôi sẽ tạo ra được nhiều việc làm, tạo nền tảng cho các thế hệ tương lai. Điều này gửi đi thông điệp rằng Giấc mơ Mỹ luôn sống”, Cuban nói.

Hiện tại, khi đã là một tỷ phú, Cuban vẫn không ngừng học hỏi về thế giới công nghệ. Ông đang tham gia một lớp học lập trình Python và đọc cuốn "Machine Learning for Dummies" (tạm dịch: Máy học dành cho người mới bắt đầu).

Mark Cuban: Từ cậu bé nghèo thành 'cá mập' tỷ phú